دعوای قدیمی بالا گرفت
می هاست: هیچ سازمان تحقیقاتی ای هنوز نتوانسته برسر به کارگیری راهکارهایی برای خنک کردن کره زمین، به توافقات کلی و نهایی برسد و در این شرایط هر فردی ممکنست وارد گود شده و ادعا کند که می تواند با کمی دود و آئینه، کره زمین را خنک کند!
غزال زیاری- طبیعتا به هر چیزی که فکر کنید، احتمالاً دانشمندی درحال بررسی و مطالعه درباره ی آنست. برخی پژوهشگران برروی الگوهای تولیدمثل موش های کور مطالعه می کنند و عده ای دیگر به سراغ ایرودینامیک توپ های کریکت رفته اند و حتی برخی دانشمندان نیز درباره ی این که چرا مردم پیتزا را به لوبیا ترجیح می دهند، تحقیق می کنند.
ولی برخی مسائل هم هست که دانشمندان زیاد به سراغ شان نمی روند؛ بطورمثال تغییر دادن انسان ها از نظر ژنتیکی یا شبیه سازی انسان ها. آنها بدون رضایت آگاهانه، چنین آزمایش هایی را انجام نمی دهند. در این میان مجموعه ای از روش های پزشکی تجربی وجود دارد که می تواند چیزهای زیادی را به ما بیاموزد ولی کسی به سراغ امتحانشان نمی رود.
بسیاری از دانشمندان مدتهاست که به تزریق مواد شیمیایی به اتمسفر کره زمین (تزریق آئروسل استراتوسفر یا SAI)، به منظور خنک کردن آب و هوا فکر می کنند. اما از آنجائیکه چنین اقداماتی تابو و نهی شده به نظر می رسند و می توانند خطراتی جدی برای کره زمین به همراه داشته باشند، تا حالا شاهد چنین اتفاقی نبوده ایم.
عده ای از دانشمندان در سالهای اخیر کوشیده اند تا تصورات موجود در اینباره را تغییر دهند و ماه گذشته برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد خواهان تحقیق بیشتر در زمینه مهندسی زمین (ژئو مهندسی) شد و در این میان پژوهشگران و کارآفرینان سیلیکون ولی نیز آزمایش هایی در مقیاس کوچک را در اینباره انجام دادند که با محکومیت های فراوانی از طرف جوامع علمی مواجه گردید. بزرگترین اختلاف نظر در دنیای علم
حالا اختلاف نظر بین دانشمندان آب و هوا در اینباره موجب ایجاد بزرگترین شکاف در جهان علم جوی و مطالعات اقلیمی در سالهای اخیر شده و شاهد یک نبرد و مشاجره بزرگ بر سر "نحوه مقابله با تغییرات آب و هوایی، خصوصاً با ادامه افزایش انتشار گازهای گلخانه ای" هستیم.
یک گروه از دانشمندان اعتقاد دارند که با تزریق نکردن مواد شیمیایی برای خنک کردن جو، انسان ها خودرا نابود خواهند کرد و دسته ای دیگر معتقدند که انجام چنین تحقیقاتی، عواقب فاجعه بار و غیرقابل تصوری را به همراه خواهد داشت.
در این میان هیچ فرد یا سازمانی اجازه تصمیم گیری انحصاری درباره ی این مبحث اخلاقی را ندارد و دولت ها، نهادهای علمی و پژوهشگران منفرد در اینباره فقط اظهارنظر می کنند. بتازگی و وقتی بحث ژئومهندسی اتمسفر زمین عنوان شد، اکثرا موافق بودند که خطرات این مورد بیشتر از فرصت های آنست.
بیشتر بخوانید: شتر ها و کوسه ها ناجی میلیونها انسان از مرگ حتمی ! این افراد بزودی بی کار می شوند!
این ریسک وجود دارد که به کارگیری تکنولوژی ژئومهندسی که توسط ثروتمندان استفاده می شود به ضرر دیگران باشد؛ بطورمثال اگر با پیشگیری از بالاآمدن سطح آب دریا، گرچه می توان املاک ساحلی را از آب گرفتگی نجات داد، اما از طرفی اختلالاتی در وزش بادهای موسمی بوجود آمده و احتمال قحطی در آسیای جنوب شرقی افزایش خواهد یافت. از همین رو بحث برسر تنظیم دما و آب و هوای کره زمین با دستکاری های تکنولوژیک، یک نزاع جهانی را بوجود آورده است.
در همین راستا بحث خطرات اخلاقی نیز وجود دارد: اگر دولت ها و صنایع، تزریق مواد شیمیایی به اتمسفر کره زمین را به منزله راه حل قابل اعتماد و برنامه B برای تغییرات آب و هوایی ببینند، از آن بعنوان بهانه ای برای پیشگیری از انتشار گازهای گلخانه ای استفاده می نمایند و بعد از آن، یک بحث دیگر مطرح می شود: خیلی از مردم از تغییر در نظم طبیعی دنیا احساس ناراحتی خواهند کرد و این حس به آنها دست می دهد که اوضاع اشتباه و نادرست پیش می رود. ژئومهندسی از چه زمانی باب شد؟
تا اوایل دهه ۲۰۰۰، ژئو مهندسی خورشیدی، جای زیادی در جریان های علمی نداشت. در آن زمان دانشمندانی مثل دیوید کیت که استاد فیزیک کاربردی دانشگاه هاروارد است، برای نخستین بار از بحث و بررسی درباره ی استفاده از مواد شیمیایی برای خنک کردن کره زمین صحبت کردند.
بعد از آن بود که صدها مقاله، کتاب و کمک های بشردوستانه برای پشتیبانی از تحقیقات در اینباره ارائه شد و میلیاردهای دنیای فناوری همچون بیل گیتس که به پتانسیل این تکنولوژی علاقمند شده بودند، در این تحقیقات سرمایه گذاری کردند. در سال ۲۰۲۱، سازمان های معتبری مثل آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی به دانشمندان سفارش کرد که با احتیاط این تحقیقات را دنبال کنند.
هانسی سینگ، استاد دینامیک آب و هوایی دانشگاه ویکتوریای کانادا براین باور است که اوضاع به طرز قابل توجهی تغییر کرده. در سال ۲۰۱۶، او پس از فارغ التحصیلی دکترا، علاقه داشت تا در رشته مهندسی زمین تحصیل کند ولی به او سفارش شد تا با عنایت به احتمال مخدوش شدن شهرتش، این کار را انجام ندهد. خودش در اینباره گفته: «آنقدر احساسات منفی در این حوزه وجود داشت که مردم از ورود به این حیطه می ترسیدند؛ البته الان این حس کمتر شده.»
در این میان برخی افراد مثل سینگ که موافق این ایده هستند، معقتدند که ژئومهندسی (مهندسی زمین)، گزینه ای است که روزی باید مدنظر قرار بگیرد. اما مخالفان این ایده، ابهامات زیادی دارند. آنها بیشتر این راه حل را تلاشی برای لابیگری می دانند. جنی استفنز، استاد علم و سیاست پایداری در دانشگاه نورت ایسترن گفته: « گروههای حامی این طرح، با استفاده از منابع مالی زیادی که دراختیار دارند، در این خصوص تلاش می کنند.»
حمایت از تحقیقات درباره ی تکنولوژی مهندسی زمین منجر به ایجاد شکافی جدی در دنیای علوم آب و هوایی شده است. طرفداران این طرح، زیرنظر گروه تحقیقاتی کیت هاروارد برنامه ای داشتند که تکنولوژی SAI را در آسمان مناطق شمالی سوئد آزمایش نمایند. البته این پروژه در نهایت به خاطر مخالفت های گروههای محیط زیستی و گروههای بومی محلی کنسل شد.
فرانک بیرمن، استاد حاکمیت پایدار جهانی در دانشگاه اوترخت هلند گفته که این واقعیت که پروژه کیت در آستانه پیشروی تا مراحل نهایی بود، موجی از شوک را در جامعه علوم محیطی ایجاد کرد. او اظهار داشت: « این نشانه ای بود که این افراد در اجرای چنین کارهایی جدی هستند.» جمع کردن امضا در مخالفت و پشتیبانی از این طرح
در آن زمان بیرمن نامه ای را در واکنش به این تلاش ها تدارک دید که پس از آنکه به امضای ده ها دانشمند و محقق آب و هوایی رسید، در ژانویه سال ۲۰۲۲منتشر شد. هدف از نگارش این نامه، شفاف سازی در اینباره بود که جامعه دانشگاهی علاقه ای به همکاری دولت ها در زمینه توسعه فناوری مهندسی زمین خورشیدی ندارد. بیرمن بر این باور است که دانشمندانی که مخالف مهندسی زمین هستند، حالا نظم و انضباط بیشتری یافته اند.
امروزه بیش از ۴۰۰ آکادمی این نامه را به امضا رسانده اند و همچون چهره های مشهور حامی این نامه می توان به مایکل اوپنهایمر، استاد دانشگاه پرینستون و یکی از اصلی ترین افرادی که هشدارهایی جدی درباره ی خطرات تغییرات آب و هوایی داده بود اشاره نمود. بیرمن اظهار داشت: « افراد زیادی برای مدت هایی طولانی این بحث را نادیده گرفتند؛ ولی حالا احساس نگرانی کرده و وارد این بحث شده اند.» موافقان چه می گویند؟
بسیاری از افرادی که در زمینه مهندسی زمین تحقیق می کنند، این نامه را به منزله یک حمله مستقیم می دانند. دانیله ویزیونی، محقق دانشگاه کرنل بلافاصله بحثی درباره ی راهکارهایی برای مقابله با درخواست ها در جهت محدود کردن چنین تحقیقاتی را بیان نمود. از نظر او و دیگر طرفداران تحقیق درباره ی مهندسی زمین، اجتناب از فعالیت در این حوزه، به منزله از دست دادن فرصتی طلایی برای شناخت بهتر ریسک ها و فواید بالقوه تکنولوژی ای است که در آینده احتمالاً مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ویزیونی دراین باره گفته: « شما نمی توانید بگوئید که از آنجائیکه شاید روزی، فردی در آینده امکان دارد از این ایده سوء استفاده نماید، ما نباید در مورد آن تحقیق و مطالعه نماییم. شما برای دیگران تصمیم گیری می کنید؛ برای افرادی که شاید هنوز وجود نداشته باشند.» و در نهایت اعلام نمود که تصمیم دارد تا نامه ای نوشته تا حمایتش را از تحقیقات درباره ی مهندسی زمین ابراز کند: « پژوهشگران مهندسی زمین، همیشه در حالت تدافعی هستند و این طور به نظر می آید که ما باید قوی تر باشیم.»
نامه ویزیونی در اواخر ماه گذشته منتشر گردید و بیش از ۱۰۰ نفر که اکثرا محققانی بین المللی و اروپایی بودند آن ر به امضا رساندند و در میان امضا کنندگان، نام دانشمندان بزرگی مثل جیمز هانس، پروفسور دانشگاه کلمبیا و محقق دیگری که خواهان اقدامات اساسی در مورد گرمایش زمین هستند به چشم می خورد.
محققانی که برروی پروژه مهندسی زمین کار می کنند، گهگاهی بر این نکته تاکید دارند که مداخله در امور آب و هوایی، جایگزینی برای کاهش پخش گازهای گلخانه ای نیست و نیاز به توافق های بین المللی و حکمرانی عادلانه در مورد نحوه ی استفاده از این تکنولوژی وجود دارد. ورود افراد شخصی ممنوع!
سینگ که دومین نامه تحقیقاتی در پشتیبانی از مهندسی زمین را امضا کرده، اعتقاد دارد که گزارش های ماه دسامبر درباره ی یک سری پروازهای آزمایشی بحث برانگیز که توسط استارت آپ مهندسی زمین "میک سان ست" انجام شده، موجب ایجاد این نگرانی شده که اگر دولت ها و پژوهشگران به گونه ای جدی، مطالعاتی را درباره ی مهندسی زمین انجام ندهند، فرد دیگری امکان دارد دست به کار شده و بدون درنظر گرفتن عواقب غیرقابل پیشبینی این اقدام، کنترل امور را در دست بگیرد.
سینگ گفته: « هیچ سازمان تحقیقاتی ای هنوز نتوانسته به توافقات کلی و نهایی برسد و در این شرایط هر فردی امکان دارد وارد گود شده و ادعا کند که می تواند با کمی دود و آئینه، کره زمین را خنک کند.»
با این وجود، برای کسانی که مخالف تحقیقات درباره ی مهندسی زمین هستند، این تحقیق جنجالی، نشانه برعکسی بود. مخالفان تحقیقات مهندسی زمین، امکان دارد در مورد اخلاقیات در نحوه به کارگیری از فناوری قاطع باشند ولی وقتی که دانشمندان، پایه های علمی را ایجاد کنند، تصمیم درمورد نحوه به کارگیری این فناوری امکان دارد از کنترل آنها خارج باشد.
منبع: Time
5858
منبع: می هاست
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب