به گزارش می هاست به نقل از ایسنا، زباله های الكترونیك كه در كشورهای مختلف تبدیل به شكلی دغدغه شده اند علاوه بر تجهیزات از رده خارج الكترونیكی شامل تجهیزات و وسایل حرارتی، نوری، وسایل الكتریكی كه در حمل و نقل به كار می روند، لامپ های برق و همینطور لامپ های كم مصرف و LED و وسایلی مانند تلفن همراه و تلویزیون و... می شوند كه با عنایت به اینكه در ساختار این گونه وسایل الكترونیكی فلزات سنگینی مانند آهن و قلع، نیكل و حتی طلا به كار رفته پسماند و زباله این وسایل می تواند برای خاك، آب و همینطور سلامتی انسان مشكلات و مخاطرات متعددی را به همراه داشته باشد.
به گفته محققان این پژوهش، برای خیلی از كشورها كه هم اكنون فاقد زیرساخت های لازم برای مدیریت زباله های الكترونیكی هستند، افزایش حجم این زباله ها یك معضل اساسی به حساب می آید. چین و برخی بخش های دیگر آسیا برای سال های متمادی زباله دانی لوازم الكترونیكی كشورهای توسعه یافته بوده و این زباله ها را در كارخانه های غیرایمن و فوق ارزان بازیافت كرده اند. در این گزارش اما آمده است كه در سال های اخیر، آسیا خودش به عنوان تولیدكننده و منشاء زباله های الكترونیك ظهور كرده چون كه مصرف كنندگان به طور فزاینده در حال خرید گوشی های هوشمند، تبلت، یخچال و فریزر، رایانه های شخصی و تلویزیون هستند.
در همین حال، انهدام یا بازیافت زباله های الكترونیكی به صورت نادرست و غیر قانونی، افراد را در معرض مواد شیمیایی بسیار سمی قرار داده كه منجر به عواقب بسیار جدی برای سلامتی و محیط زیست می گردد. اسیدهایی كه برای جدا كردن فلزات در محصولات الكترونیكی استفاده می شود، یك مشكل و نگرانی بزرگ بوده و استنشاق یا قرار گرفتن در معرض آنها سبب مشكلات جدی برای سلامت انسان می گردد. به طوری كه كودكان ساكن این شهرها همینطور دارای میزان بالایی از سرب در خونشان هستند.
سازمان ملل متحد اعلام كرده كه زباله های الكترونیكی به شدت در سراسر آسیا در حال افزایش بوده و عواقب جدی برای سلامت انسان و محیط زیست در پی خواهد داشت. با افزایش درآمدها مردم تمایل بیشتری به خرید گوشی های هوشمند و گجت های مختلف دارند كه این امر سبب انباشته شدن انبوهی از زباله های الكترونیكی e-waste شده است. به طوریكه زباله های الكترونیكی در آسیا در چند سال قبل ۶۳ درصد افزایش یافته و در این گزارش كه توسط دانشگاه سازمان ملل متحد عرضه شده به خیلی از كشورهای سراسر منطقه اخطار داده تا روش های بازیافت و دفع این زباله را ارتقا بخشند.
در ایران اما محمدحسین بازگیر _رئیس اداره محیط زیست شهر تهران_ با اشاره به اینكه هنوز آمار دقیقی از میزان تولید زباله های الكترونیكی وجود ندارد، گفته است: این گونه زباله ها از منابع خانگی، ادارات، مجتمع های تجاری و كارخانه ها به وجود می آیند و یكی از اصلی ترین محورهای حوزه مدیریت پسماند كه در آن با مشكل و عقب ماندگی مواجه هستیم بحث بازیافت و دفن زباله های الكترونیكی است.
بازگیر با اشاره به اینكه در ساختار این گونه وسایل الكترونیكی فلزات سنگینی مانند آهن و قلع، نیكل و حتی طلا به كار رفته می شود، خاطرنشان كرد: پسماند و زباله این وسایل می تواند برای خاك، آب و همینطور سلامتی انسان مشكلاتی را به وجود آورد.
رئیس اداره محیط زیست شهر تهران تصریح كرد: در مورد زباله های الكترونیكی یكی از بحث های مهم بحث جداسازی اینگونه زباله ها از دیگر زباله ها است. شهروندان باید در این مورد دقت داشته باشند كه این گونه زباله ها را از یكدیگر جدا كرده و شهرداری و سازمان مدیریت پسماند هم در مورد جداسازی این زباله ها از یكدیگر هم اقداماتی انجام داده است.
با توجه به اهمیت این موضوع، پیش از این هم این مسئله در دیدارهای مشترك مسئولان سازمان محیط زیست و وزارت ارتباطات مورد توجه قرار گرفته بود. نصرالله جهانگرد - معاون وزیر ارتباطات - هم در گفت وگویی با ایسنا در این باره متذكر شده بود: سندی در این زمینه تهیه شده كه برپایه آن لازم است به تدریج برخی ضوابط برای حفظ و نگهداری پس ماندهای الكترونیك در نظر گرفته و اجرا شود.
جهانگرد مرحله ی بعدی رسیدگی به این مساله را بحث بازیافت زباله های الكترونیكی برشمرده و اظهار داشته بود: طبق برنامه ریزی های صورت گرفته در سال آینده قرار است مراكز بیشتری در زمینه ی بازیافت این قطعات فعالیت كند. البته لازم است حجم بازیافت به حدی برسد كه از نظر اقتصادی هم مقرون به صرفه باشد.
زباله الكترونیكی یا E-waste دستگاه های الكترونیكی مصرف شده و قطعات آنان همچون تلفن ها و كامپیوترها، لوح فشرده و... هستند كه حاوی فلزات خطرناكی مانند سرب، كادمیوم و جیوه هستند كه در صورت رهاسازی در طبیعت بعد از آخر عمر مفید و عدم بازیافت صحیح آلوده كننده خطرناك محیط زیست به شمار می روند. با عنایت به سرعت پیشرفت تكنولوژی در عرصه كامپیوتر و الكترونیك عمر مفید این تجهیزات و كالاها در جهان ۲ تا ۳ سال و در ایران احتمالاً تا ۵ سال است.
طبق آخرین آمار مربوط به تولید زباله های الكترونیك متاسفانه بالغ بر ۴۱. ۸ میلیون تن پسماند الكترونیكی تولید شده است؛ در حالیكه تنها چهار میلیارد نفر از مردم در جهان تحت پوشش قوانین ملی مرتبط با پسماند الكترونیكی هستند. آسیا بزرگترین قاره در تولید پسماند الكترونیكی در گروه های مختلف (لامپ، قطعات كوچك IT، صفحه تصویر، تجهیزات تبادل حرارتی، تجهیزات بزرگ و تجهیزات كوچك) به ازای هر نفر جمعیت است و آمارها نشان داده است این قاره به طور میانگین به ازای هر نفر ۳. ۷ كیلوگرم و در كل ۱۶ میلیون تن پسماند الكترونیك تولید كرده است.